လြတ္လပ္ေရးက်ိန္စာ(ရွမ္းႏွင့္ဝ)အပိုင္း၄

ရွမ္း
တိုင္(tai)၊ဒိုင္(dai)၊ထိုင္း၊ရွမ္း၊Siamese၊ခမ္းတိ.....အားလံုးလူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးထဲျဖစ္။

၈ရာစုတြင္တိုင္တို႕တရုတ္အင္ပါရာတပ္မ်ားအားအႏိုင္ယူျပီး...တရုတ္ျပည္ေတာင္ပိုင္းတြင္နန္ခ်ိဳႏိုင္ငံထူေထာင္...
နန္(ေတာင္ပိုင္း)+ခ်ိဳ(မင္းသား)
ဟန္႕တရုတ္ႏွင့္မြန္ဂိုတို႕ရန္ေၾကာင့္ဘီစီ၁ရာစုခန္႕ကတည္းက..တိုင္အခ်ိဳ႕တို႕ယေန႕လာအို၊ထိုင္းႏွင့္ရွမ္းကုန္းျမင့္ေဒသမ်ားသို႕စတင္
ေရႊ႕ေျပာင္းလာၾက..
၁၂ရာစုအေရာက္တြင္အိႏၵိယ၊ျမန္မာ၊ထိုင္းႏွင့္လာအိုတြင္အေျခၾကေနၾကျပီးျဖစ္..
၁၂၂၉တြင္ယေန႕အာသံျပည္၌အဟုန္ႏိုင္ငံ(Ahom-Kingdom)ထူေထာင္ခဲ့ၾက..
ဧရာဝတီျမစ္၊ခမ္းတိေလာင္ေဒသ(ယေန႕ပူတာအိုဝန္းက်င္)ႏွင့္ဟူးေကာင္းေတာင္းၾကားမ်ား၌အခ်ိဳ႕အစုငယ္မ်ားကြဲ၍က်န္ရစ္ခဲ့

၁၂၈၇တြင္မြန္ဂိုတာတာတို႕ဝင္၍ပုဂံျပည္ပ်က္..ထိုအခ်ိန္မွအစျပဳ၍ေနာက္ႏွစ္ေပါင္း၂၅၀အၾကာတိုင္(ရွမ္း)တို႕ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး
စစ္ေရးအားလႊမ္းမိုးလာခဲ့ၾက..
(ယခုအခ်ိန္မွစ၍"တိုင္"တို႕အား"ရွမ္း"ဟုစတင္သံုးစြဲမည္)

ရွမ္းလူမ်ိဳးဘုရင္သတိုးမင္းဖ်ား(၁၃၆၄-၆၈)..အင္းဝကိုစတင္တည္ေထာင္...
ရွမ္းမ်ားျမန္မာတို႕ပိုင္အထက္ပိုင္းေဒသမ်ားသို႕ထိုးေဖါက္ဝင္ေရာက္လာ..ထိုမွစ၍ရွမ္းႏွင့္ျမန္မာတို႕ယဥ္ေက်းမႈအရသာမက၊ေသြး
အရပါခြဲမရေအာင္ေရာယွက္လာ...
ရွမ္း-ျမန္မာဘုရင္မ်ား(Burmanize-shan)(Burman-Shan-Pedegree)...ရွမ္းတိုအေပၚျပန္လည္မင္းလုပ္အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းမ်ားစ
တင္လာခဲ့..သို႕ေသာ္ရွမ္းႏွင့္ျမန္မာစစ္ပြဲမ်ားဆက္လက္ျဖစ္ပြား...
၁၅၀၇တြင္ရွမ္းတို႕ျမန္မာအားဝင္တိုက္..ျမန္မာတို႕အင္းဝစြန္႕ျပီးေတာင္ငူတြင္ႏိုင္ငံသစ္ထူေထာင္..
၁၅၅၅တြင္ျမန္မာတို႕အင္းဝအားျပန္သိမ္းႏိုင္ခဲ့...ရွမ္းပိုင္အေရွ႕ဘက္ႏွင့္ေျမာက္ဘက္ေဒသမ်ားသို႕ဆက္လက္သိမ္းပိုက္ျပီး..
ရွမ္းကုန္းျမင့္တြင္ေထရဝါရဗုဒၶဝါဒမ်ိဳးေစ့ခ်ခဲ့..
ျမန္မာဘုရင္အဆက္ဆက္ရွမ္းေစာ္ဘြားမ်ားအားလက္ေအာက္ခံအျဖစ္ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေပးထား..
ႏွစ္စဥ္အခြန္ေတာ္ဆက္ျခင္း၊သမီကညာဆက္သရျခင္း၊စစ္မႈထမ္းျခင္းမ်ားျပဳရ..ထို႕ေၾကာင့္ေနာက္ဆံုးျမန္မာဘုရင္သီေပါမွာရွမ္း
ေသြးတဝက္ပါ။

"ဝ"
ရွမ္းတို႕ပိုင္ကမ္တုန္အထက္မဲေခါင္ႏွင့္သံလြင္ျမစ္ၾကားေဒသတြင္ဝတို႕ေနထုိင္ၾက.
တရုတ္တို႕ကဝတို႕အားေအာက္ပါအတိုင္းအမ်ိဳးအစား၄မ်ိဳးခြဲျခားမွတ္တမ္းတင္ထားခဲ့...
(၁)ေတြမေရွာင္လူစိမ္းမွန္သမွ်ဖမ္းဆီးသူမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား..
(၂)၄င္းတို႕ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းခ်ိဳးေဖါက္သူမ်ားကိုသာဖမ္းဆီးသူမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား..
(၃)နတ္တင္ရန္ေခါင္းမွန္သမွ်(ဖမ္း/ဝယ္)သူမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား(လူျဖဴေခါင္းအားပိုမိုသေဘာက်)
(၄)နတ္တင္ရန္ကြ်ဲႏွင့္တိရစာၦန္ေခါင္းမ်ားကိုသာအသံုးျပဳသူ(အယဥ္ေက်းဆံဳး)မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ိဳး....

ေခါင္းမ်ားအားအိမ္ေခါင္မိုးေပၚတြင္တင္၍နတ္ပူေဇာ္..
ေခါင္ေရေသာက္၍ေခြးသားစား..အေလ့ၾကေပါက္ေသာဘိန္းရႈ..ဘိန္းရႈျခင္းျဖင့္ခြန္အားတိုးပြားျပီး၊က်န္းမာေစသည္ဟုယံုၾကည့္
ၾက..ဆင္းမလားႏွင့္လန္ဒန္မွျဗိတိသွ်ဗ်ဴရိုကရက္မ်ားဝတို႕အားစိတ္မဝင္စား..
ငွက္ဖ်ားထူသည့္ေဒသ၊ဆက္ဆံရန္ခက္ခဲသည္႕လူမ်ိဳးစုဟုသတ္မွတ္..

သုိ႕ေသာ္ဝေဒသတြင္သတၱဳေၾကာမ်ားအျမားအျပားရွိေၾကာင္းသတင္းမ်ားထြက္လာ..ထို႕အျပင္ဧရာဝတီျမစ္ေဒသတစ္ေလွ်ာက္တ
ရုတ္တို႕ၾသဇာလႊမ္းလာမည္ကိုျဗိတိသွ်တို႕မလိုလား..ထို႕ေၾကာင့္ဝေဒသအားျဗိတိသွ်ဘားမားအတြင္းသြတ္သြင္းရန္ဆံုးျဖတ္ျပီး..
ေလ့လာေရးအဖြဲမ်ားစတင္ေစလႊတ္..
ဝေခါင္းေဆာင္မ်ားမွေအာက္ပါအတိုင္းေတာင္းပန္ေၾကာင္း"ငက္လက္"ေစာ္ဘြားမွSir-George-scottသို႕၁၈၉၇တြင္ေရးေသာစာ
တြင္ပါ....
"က်ဳပ္တို႕ေဒသကိုမလာပါနဲ႕။လာရာလမ္းအတိုင္းလွည့္ျပန္ပါ။က်ဳပ္တို႕ေဒသကရိုင္းစိုင္းၾကမ္းတမ္းတယ္။လူေတြကလည္းၾကြက္
ေတြ၊ရွဥ္႕ေတြကိုအစိမ္းစားတုန္းပဲ။က်ဳပ္တို႕နဲ႕ခင္ဗ်ားတို႕တူတာဘာမွမရွိ။လိြဳင္လင္ကျပသနာလြိဳင္လင္မွာထားခဲ့ပါ။ေက်းဇူးျပုျပီး
နမ္ပတ္ကိုေက်ာ္မလာပါနဲ႕။ခင္ဗ်ားတို႕ေလ့လာေရးအဖြဲ႕ေတြ..မိန္းမနဲ႕ကေလးေတြကိုထိတ္လန္႕ေစတယ္။"

သို႕ေသာ္ျဗိတိသွ်တို႕..ဂရုမစိုက္..ဒုတိယကမာၻစစ္တြင္းဂ်ပန္တို႕ဝင္လာခ်ိန္ထိေလ့လာေရးအဖြဲ႕မ်ားေစလႊတ္ဆဲျဖစ္..
၁၉၄၇တြင္ဖြဲ႕စည္းသည့္Frontier-Areas-Committe-of-Enquiryမွဝေခါင္းေဆာင္မ်ားအားေဒသတြင္းမည္သို႕ေသာအုပ္ခ်ဳပ္ေရး
အဖြဲ႕မ်ိဳးလိုခ်င္ေၾကာင္းေမး..."က်ဳပ္တို႕ကလူရိုင္းေတြ..အဲဒါေတြမစဥ္းစားမိေသးဘူး"ဟုျပန္ေျဖ..

ျမန္မာျပည္လြတ္လပ္ေရးရလုရခင္ကာလ..ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒၾကမ္းတြင္မည္သည့္တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးမ်ိဳးျပ႒န္းလို
ေၾကာင္းေမး...."ဘာမွမလိုခ်င္ဘူး..ဘိန္းသာမ်ားမ်ားပိုလိုတယ္"ဟုေျဖ...
ရွမ္းေစာ္ဘြာမ်ား၊ျဗိတိသွ်အစိုးရႏွင့္ေနာက္ဆံုးရန္ကုန္အစိုးရတို႕ထိဝတို႕အားလ်စ္လွဴရႈထားခဲ့ၾကျခင္းေၾကာင့္..ဝတို႕အစဥ္အလာမ
ပ်က္လြတ္လပ္စြာဆက္လက္ေနထိုင္ၾက....
သို႕ေသာ္၁၉၆၀ေႏွာင္းပိုင္းဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဝေဒသသို႕စတင္ဝင္ေရာက္ျပီး...လြတ္လပ္မႈဆိတ္သုန္းသြားရ...