ေပၚလစ္တစ္ကၾကီးခေခြးအပိုင္း(၃)

အစိုးရတစ္ရပ္တြင္ေရွးဦးစြာဖန္တီးတည္ေဆာက္ေပးရမည့္(Order)ျငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈႏွင့္(Liberty)လြတ္လပ္ခြင့္
တို႕အားဒုတိယပိုင္းတြင္တင္ျပခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။ဤတစ္ပိုင္းတြင္ေတာ့က်န္ရွိေနေသးေသာအစိုးရ၏အစိတ္အပိုင္း၂ခုအား
တင္ျပေပးသြားမည္ျဖစ္သည္။

ထိုအျခင္းအရာႏွစ္ခုမွာAuthority(အခြင့္အဏာ)ႏွင့္Legitimacy(တရားဝင္မႈ)တို႕ပင္ျဖစ္သည္။အခြင့္အာဏာ
ဆိုသည္မွတကယ္တမ္းတြင္ေတာ့အစိုးရ၏ဆံုးျဖတ္ခြင့္မ်ား၊ထိုဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကိုအျခားေသာအဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ျပည္သူ
လူထုမွလိုက္နာရသည့္သေဘာတရားျဖစ္သည္။ကမာၻေပၚရွိအစိုးရတိုင္းသည္ထိုအခြင့္အဏာအတြက္စစ္တပ္၊ရဲတို႕အ
ေပၚတြင္မွီခိုရေလ့ရွိျပီးထိုအခြင့္အာဏာအားပုဂၢလိကအက်ိဳးအတြက္ေသာ္၄င္းမလိုအပ္ပဲအသံုးခ်ျခင္းသည္၄င္းသံုးသင့္
သည္ထက္ပိုမိုအသံုးျပဳျခင္းသည္၄င္းအာဏာအလြဲသံုးစားျခင္း(ဝါ)ဖိႏွိပ္ျခင္းေျမာက္သည္။

တရားဝင္မႈဆိုမွာအခြင့္အာဏာအားျပည္သူအမ်ားစု၏လက္ခံသေဘာတူျခင္းဟုအၾကမ္းဖ်င္းနားလည္ႏိုင္သည္။အစိုးရ
တစ္ရပ္သည္မည္မွ်ပင္အင္အားၾကီးမားသည့္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲမ်ားရွိေစLegitimacyေလ်ာ့နည္းလာလွ်င္ေသာ္
၄င္း၊လံုးဝမရွိေတာ့လွ်င္ေသာ္၄င္းတိုင္းျပည္အတြင္းတြင္မျငိမ္သက္မွႈမ်ားစတင္လာေလ့ရွိသည္။သာဓကျပရေသာ္အီ
ရတ္ပင္ျဖစ္လိမ့္မည္။ဆက္ဒမ္ျပဳတ္က်သြားျခင္းေၾကာင့္အီရတ္ျပည္သူအမ်ားစုမွာေက်နပ္ဝမ္းသာၾကေသာ္လည္းႏိုင္ငံ
တြင္းႏိုင္ငံျခားတပ္မ်ားတပ္စြဲထားျခင္းအားမေက်နပ္ၾက။အထူးသျဖင့္ဆက္ဒမ္၏ဆြန္နီလူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ဆြန္နီ
တို႕သည္အေမရိကန္ဦးေဆာင္သည့္အီရတ္အစိုးရသစ္အားမေထာက္ခံ၊ရရာနည္းျဖင့္ဆန္႕က်င္ၾကသည္။ထိုအထဲတြင္သ
တင္းမေပး၊မပူးေပါင္းျခင္းမွာအထိေရာက္ဆံုးျဖစ္သည္။ဥပမာ-ဗံုးေထာင္သူမ်ားရပ္ကြက္တြင္းခုိေအာင္းေနၾကေသာ္
လည္းေရငံုႏႈတ္ပိတ္ေနျခင္းမ်ိဳးျဖစ္သည္။

ထို႕အျပင္Legitimacy၏အေရးပါမႈအားေတြ႕ႏိုင္ေသာေနရာတစ္ခုမွာျမန္မာျပည္ပင္ျဖစ္သည္။၁၉၈၈ခုႏွစ္ပစ္ခတ္မႈမ်ား
မွအစျပဳ၍ကိုယ္တုိင္က်င္းပေပးခဲ့ေသာေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္အားလ်စ္လူရႈမႈ၊ဘေလာင္းဘလဲေျပာဆိုမႈမ်ားအဆံုးတို႕ေၾကာင့္
န.ဝ.တ၊န.အ.ဖမွာျပည္သူအမ်ာစု၏ေထာက္ခံအသိအမွတ္ျပဳျခင္းအားကာလၾကာျမင့္လာသည္တုိင္မရရွိ။ႏွစ္ေပါင္းမ်ား
စြာမီဒီယာအမ်ိဳးမ်ိဳးမွတဆင့္မိမိကုိယ္ကုိထာဝရမွန္ကန္သူအျဖစ္ကိုယ္ေရေသြးျခင္း၊အတိုက္အခံမ်ားအားအမ်ိဳးမ်ိဳးသြား
ပုတ္ေလ့လြင့္ေျပာဆိုျခင္းတို႕မွာယင္းတို႕အဓိကလိုအပ္ေနသည့္Legitimacyအားျဖည္းျဖည္းျခင္းသဲ့ယူေနျခင္းျဖစ္သည္။
ထို႕ေၾကာင့္တရားဝင္မႈ(Legitimacy)ဆိုသည္မွာႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံတည္ျငိမ္ေရးအတြက္မ်ားစြာအေရးပါလွသည့္ႏိုင္ငံေရး
တန္ဖိုးတစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။

Today, in much of the world, the people will not grant legitimacy to a goverment unless it is based on democracy.

ထို႕ေၾကာင့္ဒီမိုကေရစီဆိုသည္မွာအဘယ္နည္းဟုေမးစရာရွိလာသည္။ဒီမိုကေရစီအစိုးရစနစ္အားမတင္ျပမွီအျခားေသာ
အစိုးရအမ်ိဳးအစားမ်ားႏွင့္ပတ္သတ္ျပီးအနည္းငယ္တင္ျပမည္ျဖစ္သည္။

Totalitarian Regime

ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုအားတစ္ဦးတည္းေသာေခါင္းေဆာင္မွဦးေဆာင္ျပီးႏိုင္ငံေရး၊စီးပြားေရး၊လူမႈေရးအစရွိသ
ျဖင့္ေနရာတိုင္းတြင္ထိုတစ္ဦးတည္းမွသာဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားခ်ခ်င္းျဖစ္သည္။ထို႕အျပင္တစ္ဦးတည္းေသာေခါင္းေဆာင္သည္
အဆံုးမဲ့ေသာအခြင့္အာဏာအားပိုင္ဆိုင္ထားေလ့ရွိသည္။ဥပမာ-ေျမာက္ကိုရီးယား၊က်ဴးဘား၊ေမာ္စီတုန္း၊စတာလင္

Aristocracy

ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုအားအထက္တန္းလႊာမ်ားမွသာအုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းျဖစ္သည္။ဆိုလိုရင္းမွာခ်မ္းသာၾကြယ္ဝေသာ၊
ပညာတတ္ေသာ၊မ်ိဳးရိုးအစဥ္အလာအရၾသဇာအာဏာရွိေသာလူမ်ားသာအုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရျခင္းျဖစ္သည္။ဥပမာ-အလယ္ေခတ္
ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ား။

Democracy

ဂရိဘာသာစကားျဖစ္သည့္"Demos"(ျပည္သူ)"Kratos"(အာဏာ)မွဆင္းသက္လာျခင္းျဖစ္သည္။ပို၍တိတိက်က်
ဆိုရေသာ္၊ဒီမိုကေရစီဆိုသည္မွာအစိုးရစနစ္တရပ္ျဖစ္ျပီးအာဏာမွာျပည္သူ႕လက္တြင္းတြင္အဓိကတည္ေလသည္။

အထက္ပါအစိုးရအမ်ိဳးအစားသံုးမ်ိဳးအနက္ပထမအမ်ိဳးအစားမွာကမာၻေပၚတြင္တေန႕တျခားယံုၾကည္မႈကင္းမဲ့လာေနသည့္
ေပ်ာက္ကြယ္လုစနစ္တစ္မ်ိးျဖစ္ျပီးဒုတိယအမ်ိဳးအစားမွာလည္းလံုးဝေပ်ာက္ကြယ္သြားျပီးျဖစ္သည္။သို႕ေသာ္တတိယအမ်ိဳး
အစားျဖစ္သည့္ဒီမိုကေရစီအစိုးရစနစ္သည္ေရွးႏွစ္ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာမွအစျပဳခဲ့ေသာ္ျငားျပန္လည္ျပဳျပင္မြမ္းမံမႈအဆင့္
ဆင့္ျဖင့္ယေန႕တိုင္ေရပန္းစားယံုၾကည္ၾကဆဲျဖစ္သည္။

ေနာက္တစ္ပိုင္းတြင္ဒီမိုကေရစီမ်ိဳးကြဲအခ်ိဳ႕ႏွင့္အေျခခံသေဘာတရားမ်ားအားေဖၚျပပါမည္။

ဆက္ရန္ရွိေသးသည္..